(YBM) “(BIM) Koordinasyonu – Temel Teori

Pratik konulara başlamadan önce biraz teori öğrenmenizi istiyorum. Teori size bir (YBM) “(BIM)” Koordinatörünün kim olduğu, ne yaptığı ve (YBM) “(BIM)”  Koordinasyonunun gerçekte ne olduğu hakkında daha iyi bir resim sunar. Tüm bunları bilmek bu kılavuzdaki sonraki adımları anlamanızı kolaylaştıracaktır.

🔖 Burada öğrenecekleriniz:

Kimler (YBM) “(BIM)” Koordinatörü olabilir?

İnşaat mühendisi, Mimar gibi pozisyonlarla karşılaştırıldığında (YBM) “(BIM)” Koordinatörü oldukça “taze” bir meslektir. Şayet yeni şeyler öğrenmeyi seviyorsanız ve zorluklardan korkmuyorsanız ,bu iyi bir kariyer seçimidir. Koordinasyonun kendisi öncelikle insanlarla, insanlar için çalışmakla ilgilidir.

Unutmayın, önceden tanımlanmış bir çerçeve yoktur ve nasıl böyle olunacağına dair yerleşik bir yol bulunmamaktadır.

📜 Şahsen inşaat mühendisi olarak başladığım hikayemin bir kısmında, ilk adımlarımı hatırlıyorum. 2 boyutlu (2B) “(2D)” çizimler oluşturmaktan bıkmıştım. Üniversitemde temel modelleme derslerim olduğundan, çizimleri her değişiklikte otomatik olarak güncelleyen 3 boyutlu belgeler sağlamanın yolları olduğunu biliyordum.

Bu aradığım bir şeydi. 3 boyutlu (YBM) “(BIM)” modelleme ve modeldeki bilgilerle tamamen çalışma konusuna daldım. Gerisi oldukça doğal bir şekilde gerçekleşti.

İşimi değiştirdim ve (YBM) “(BIM)” modellerini günlük olarak kullanan tasarım ekibinin bir üyesi oldum. O zaman artık 2 boyutlu (2B) “(2D)” çizimlere geri dönmeyeceğimi biliyordum.

Daha sonra (YBM) “(BIM)” hakkında daha fazlasını öğrenmeye başladım. Modelleme, Bilgi Yönetimi, Koordinasyon, (YBM) “(BIM)” Stratejisi, Planlama, 3 boyutlu (3B) “(3D)”  Koordinasyon, Şirket Standartlarının Oluşturulması ve daha pek çok alanda en iyi uygulamalar gibi şeyler.

Gördüğünüz gibi (YBM) “(BIM)” ile ilgili yetkinliklerimi geliştirme sürecinde (YBM) “(BIM)” Koordinatörü rolünü üstlendim. Geçmişiniz o kadar önemli değil; becerileriniz çok daha önemli. (YBM) “(BIM)” Koordinatörlerinin aşağıdaki gibi bir geçmişe sahip olması yaygındır:

• Mimarlar,
• (ME&ST) “(MEP)” Mühendisleri,
• Yapı Mühendisleri,
• İnşaat mühendisleri
• Tasarım Mühendisleri,
• Teknik Ressamlar / Teknisyenler,
• CAD yöneticileri,
• (YBM) “(BIM)” için (YBM) “(BIM)” yazılımı geliştiren bir (BT) “(IT)” şirketinde Ürün Yöneticileri,
• Proje Yöneticileri

İşin kendisi birçok zorluğu beraberinde getirse de aynı zamanda inanılmaz derecede ödüllendiricidir. Aşağıda (YBM) “(BIM)” Koordinatörünün yol boyunca öğrenmesi gereken kişisel ve mesleki becerilerin bir haritasını sunuyorum:

(YBM) “(BIM)” Koordinatörünün Görevleri ve Sorumlulukları

(YBM) “(BIM)” Koordinatörü olarak çeşitli projelerde çalışırken zaman zaman görevlerimin değiştiğini fark ettim. Bu değişiklikler proje geliştikçe gerçekleşiyordu. Ayrıca, diğer şirketlerde çalışan (YBM) “(BIM)” Koordinatörü arkadaşlarım da çoğu zaman benden biraz farklı şeylerle uğraşıyorlardı. O yüzden sadece kendime şunu soruyorum:

Rol bu kadar esnekken birine (YBM) “(BIM)” Koordinatörünün sorumluluklarını nasıl açıklayabilirim?

(YBM) “(BIM)” Koordinatörleri ile sorumlulukları hakkında konuştum ve ilgili bilgileri topladım. Daha sonra benim ve meslektaşımın deneyimlerine dayanarak aşağıdaki dört ana rolü birbirinden ayırdım:

• Eğitimci,
• Planlayıcı,
• Öncü,
• Koordinatör

İlk harfler EPÖK = olağanüstü 😀 kısaltmasını oluşturur. (YBM) “(BIM)” Koordinatörünün kim olduğunu hatırlamak ve doğru bir şekilde tanımlamak kolaydır. Şimdi her bir rolü tek tek inceleyelim.

E-Eğitimci

(YBM) “(BIM)” teknolojisi çok hızlı geliştiği için yeni çalışma yöntem ve araçlarına ayak uydurmak kolay olmuyor.

Pek çok şirkette yeni araçlar ve çalışma yöntemleri sıklıkla eskilerinin yerini alıyor. Projede Eğitimci rolünü üstlenecek ve başkalarına teknik destek verecek bir kişinin olması gerekiyor. (YBM) “(BIM)” Koordinatörü de tam olarak onlardan biri.

Bu roldeki Sorumluluklar:

• İhale ekibine destek verilmesi ve siparişi veren tarafın (YBM) “(BIM)” gereksinimlerinin netleştirilmesi – İhale Aşaması,
• Proje ekibine Yapı Bilgi Modellemenin (YBM) “(BIM)” projede nasıl uygulanacağının anlatılması – Ön Aşama,
• Proje grubuna yönelik eğitim kurslarının koordinasyonu,
• Şirkette kullanılan araçlar, çalışma yöntemleri ve en iyi uygulamalara ilişkin bilgi alışverişi tabanının birlikte oluşturulması,
• Çeşitli proje üyeleri arasında deneyim alışverişine yönelik toplantıların düzenlenmesi,
• (YBM) “(BIM)” modelleriyle çalışma konusunda mimarlara/mühendislere/yöneticilere kişisel destek,
• Başkalarına yeni çalışma yöntemleri ve tekrarlanan görevlerin otomasyonunun öğretilmesi

P-Planlayıcı

Bu rol, özellikle (YBM) “(BIM)” metodolojisini uygulamaya yönelik standartları ve süreçleri geliştirdiğimiz bir projenin ilk aşamalarında belirgindir. Ekibin müşteriden alınan (YBM) “(BIM)” (bilgi) gereksinimlerini analiz etmesi gerekiyor.

Bu gereksinimlere dayanarak genellikle (YYP) “(BEP)” – (YBM) “(BIM)” Yürütme Planı adı verilen bir ((YBM) “(BIM)” Uygulama planı oluştururlar. Çoğu durumda planları bir (YBM) “(BIM)” Yöneticisi veya (YBM) “(BIM)” Stratejisti oluşturur, ancak bir (YBM) “(BIM)” Koordinatörü bunların geliştirilmesine aktif olarak katılır.

Daha sonra (YBM) “(BIM)” Koordinatörü proje ekiplerinin bunu anladığından emin olur ve (YBM) “(BIM)” Yürütme Planının (YYP) “(BEP)” doğru şekilde uygulanıp uygulanmadığını kontrol eder.

Bu roldeki Sorumluluklar:

• Bir ihale ekibiyle birlikte müşterinin (YBM) “(BIM)” hedefini karşılayan bir teklifin planlanması,
• Ofis/organizasyonda kullanılan iç (YBM) “(BIM)” standartlarının oluşturulması,
• Bir proje için (YBM) “(BIM)” Uygulama Planı ile (YBM) “(BIM)” Yürütme Planının (YYP) “(BEP)” birlikte oluşturulması
• Çeşitli prosedürlerin oluşturulması, örneğin:

• • Tasarım modelleme araçlarının kullanımı,
  • Koordinasyon yazılımının işleyişine ilişkin CAD dosyalarını modellere yüklemek,
  • Disiplin ve multidisipliner kontrolleri gerçekleştirmek,
  • Proje koordinatlarıyla çalışmak,
  • Modellerin bölünmesi ve planlama modeli “iş paylaşımı” stratejisi.

Bunlar sadece birkaç örnek.

Ö-Öncü (Yenilikçi)

İnşaat sektörü hâlâ teknolojik açıdan en az yenilikçi sektörlerden biri olmasına rağmen Yapı Bilgi Modellemenin (YBM) “(BIM)”  kullanımı bu kuralın bir istisnasıdır. Yapı Bilgi Modellemenin (YBM) “(BIM)” evrimini ve hızlı gelişimini yakından takip ediyorum. Arada sırada yeni çalışma metodolojileri ve modelleme, koordinasyon ve yönetim için yeni araç kullanma yolları geliyor.

Bir proje üzerinde çalışan tasarımcıların yeni şeyleri “kavramaya” ve uygulamaya nadiren zamanları olur. Bu yüzden (YBM) “(BIM)” Koordinatörleri imdada yetişiyor. Bunlar projedeki yeniliğin ana katalizörlerinden biridir ve bunların yeniliklerin proje ekiplerini çalışmalarında desteklemesi, tasarım/inşaat sürecini hızlandırması veya ona yepyeni bir değer katması gerektiğini unutmayın.

Bu roldeki Sorumluluklar:

• Tekrarlanan görevleri otomatikleştirmek için çözümlerin seçilmesi ve uygulanması, örneğin:
  • Dynamo veya Grasshopper gibi parametrik tasarım araçlarını kullanma
  • Mevcut programlar için yeni eklentiler, ör. Solibri Otomatik Çalıştırmayı kullanarak, IFC dosyalarının dışa aktarımını otomatikleştirmek için, RVT Tools veya DiRoots eklentisi,
  • Robot İşleme Otomasyonu teknolojisini kullanma – RPA
  • Eğitim amaçlı konferans ve sektör etkinliklerine katılmak ve sektördeki son gelişmelere aşina olmak,
  • Pilot projelerde yeni çözümlerin/metodolojilerin/kavramların test edilmesi:
  • VDC, ICE, Last Planner metodolojilerini uygulayan,
  • Çizimsiz tasarım,
  • Üretken tasarım
  • (SG) “(VR) / (ASG) “(AR)”

C-Koordinatör

Bu rol 4 rol arasında en önemlisidir. Koordinasyon görevleri projeden projeye farklılık gösterebilir. En yaygın görevler model geometri kontrolleri, kalite güvence bilgisi ve sorunları ilgili ekip üyelerine raporlamaktır. Ancak bu, genel resmin yalnızca küçük bir kısmıdır.

Bu roldeki Sorumluluklar:

• Model konularının uygun sorumlu proje ekibi üyelerine atanması,
• Daha kolay tanımlama için sorunları gruplandırma,
• Koordinasyon toplantılarında sorun raporlarının sunulması,
• Modelde uygulanan bilgilerin doğru olup olmadığının doğrulanması,
• Modelden aktarılan tüm verilerin eksiksiz ve doğru olup olmadığının doğrulanması,
• Model parametrelerinin (YYP) “(BEP) ile uyumlu olmasını sağlamak,
• Tasarım yazma yazılımının ilk konfigürasyonu (örneğin: Revit, Tekla, ArchiCAD, Allplan, vb.),
• Doğru koordinat sisteminin kullanılmasını ve modellerin doğru yere konumlandırılmasını sağlamak için tüm disiplinlere yönelik modellerin yapılandırılması,
• Projede kullanılan yazılımlara yönelik şablonların oluşturulması,
• Proje geliştirme sırasında kullanılan (YBM) “(BIM)” nesnelerinden oluşan bir kütüphane oluşturmak,
• Koordinasyon toplantılarının yürütülmesi ve yönetilmesi
• ve çok daha fazlası 🙂

(YBM) “(BIM)” Koordinasyonu Nedir?

(YBM) “(BIM)” Koordinasyonunun birçok farklı tanımını duydum. Ben bunlara tam olarak katılmıyorum, dolayısıyla konuya ilişkin kendi bakış açımı sunmak istiyorum.

Günümüzde birçok kişi (YBM) “(BIM)” Koordinasyonunu sadece Çakışma Tespiti ile ilişkilendirmektedir. Çakışma tespiti bunun sadece bir parçasıdır. Benim için:

(YBM) “(BIM)” Koordinasyonu, (YBM) “(BIM)” Uygulama Planının (YUP) “(BEP)” projede doğru uygulanmasına ilişkin faaliyetleri koordine eden bir süreçtir.

Bu faaliyetleri üç (3) ana gruba ayırmayı seviyorum:

• Model Koordinasyonu (3B Koordinasyon),
• Veri Koordinasyonu ve
• Süreç Koordinasyonu.

Her grup yapılması gereken farklı türde görevlerden oluşur. Bu görevler yalnızca (YBM) “(BIM)” Koordinatörü tarafından değil aynı zamanda (YBM) “(BIM)” Koordinasyon sürecine dahil olan diğer kişiler tarafından da yerine getirilir.

Proje özelliklerine ve ((YBM) “(BIM)” Koordinatörü olarak sorumluluklarınıza bağlı olarak bahsi geçen bir veya daha fazla grupta aktif rol alacaksınız.

Bu kılavuzda yalnızca Çoğunlukla Çakışma Tespiti olarak adlandırılan Model Koordinasyonu kısmına odaklanacağım. Çakışmaları tespit etme süreci çok basit bir şekilde şuna benzer.

Çakışma tespiti birçok küçük adımdan oluşur:

1. (YBM) “(BIM)” Koordinatörü çakışma tespitine başlamadan önce kontrol gerektiren modelleri (disiplinli modellerini) toplamalıdır.
2. Daha sonra disiplin modelleri tek bir birleşik modelde birleştirilir – çok disiplinli bir model oluşturulur.

3. Daha sonra (YBM) “(BIM)” Koordinatörü, birleştirilmiş modelin nasıl kontrol edileceğine ilişkin kurallar oluşturur. Burada sayısız olanağımız var. Kontrol kuralları oluşturmak oldukça zorlayıcı olabilir ve (YBM) “(BIM)” Koordinatörlerinin bunları nasıl doğru şekilde kullanacaklarını bilmeleri gerekir.

4. Bir sonraki adımda ((YBM) “(BIM)” Koordinatörü bir kontrol gerçekleştirir; programın tespit ettiği çakışmaları inceler, yorumlar sağlar ve her çakışmayı, onu düzeltmekten sorumlu bir kişiye atar.

5. (YBM) “(BIM)” Koordinatörü, çatışmaların bir listesine sahip olarak raporlar hazırlar ve bunları süreçte yer alan herkese gönderir. Bu tür raporlar başkalarına modellerinde neleri değiştirmeleri gerektiği konusunda bilgi verir.

6. Çakışma tespiti yalnızca bu tür çatışmaların tespit edilmesiyle ilgili değildir. Aynı zamanda bunları hem (YBM) “(BIM)”  İşbirliği Biçimi (YİB) “(BCF)” dosya biçiminde “format” hem de sorun yönetimi platformları aracılığıyla yönetmekle ilgilidir.

Model Koordinasyonunu Çalıştırma Adımları

Tüm çakışma tespit sürecinin sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlamak için, aşağıda gösterilen adımları izlemeliyiz. İleride her birini ayrıntılı olarak anlatacağım:

Artık teorinin bir kısmını biliyorsunuz. Pratik kısma dalmanın zamanı geldi. Pratik yapmak için bazı modellerle çalışmanız gerekir. Bu nedenle, size egzersiz dosyalarını nasıl indireceğinizi ve onlarla nasıl çalışacağınızı göstereceğim bir sonraki sayfaya geçelim.